Powołanie
Zarządcą sukcesyjnym może być osoba fizyczna, która ma pełną zdolność do czynności prawnych.
Zarządcą sukcesyjnym nie może zostać osoba, wobec której prawomocnie orzeczono:
- zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
- środek karny albo środek zabezpieczający w postaci zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wykonywanej przez przedsiębiorcę, lub działalności gospodarczej w zakresie zarządu majątkiem.
Zarządcą sukcesyjnym nie może być osoba prawna, czyli – na przykład – spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.
Funkcję zarządcy sukcesyjnego w jednym czasie może pełnić tylko jedna osoba. Przedsiębiorca może jednak wyznaczyć zarządcę „rezerwowego”, który zostaje powołany tylko, jeśli zarządca sukcesyjny powołany w pierwszej kolejności zrezygnował z pełnienia tej funkcji lub nie mógł jej pełnić z powodu:
- śmierci
- ograniczenia lub utraty zdolności do czynności prawnych
- odwołania go przez przedsiębiorcę
- uprawomocnienia się orzeczenia o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej, obejmującego wykonywanej przez przedsiębiorcę lub działalności gospodarczej w zakresie zarządu majątkiem.
Przedsiębiorca może ustanowić zarządcę sukcesyjnego, albo zastrzec, że z chwilą jego śmierci wskazany prokurent stanie się zarządcą sukcesyjnym.
Takie zastrzeżenie wymaga zgody prokurenta oraz zgłoszenia do CEIDG, w formie pisemnej lub elektronicznie. Zgłoszenie można zrobić równocześnie z ustanowieniem prokurenta lub dopiero po udzieleniu prokury. Od prokurenta nie wymaga się żadnych szczególnych uprawnień i wykształcenia. Podobnie jak w przypadku zarządcy sukcesyjnego, wystarczająca jest pełna zdolność do czynności prawnych i brak orzeczonego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej.
Do powołania zarządcy sukcesyjnego potrzebne jest:
- oświadczenie o powołaniu zarządcy sukcesyjnego w formie pisemnej
- pisemna zgoda zarządcy na pełnienie tej funkcji
- zgłoszenie (wpis) zarządcy do CEIDG.
Jeżeli zarząd sukcesyjny nie został ustanowiony przed śmiercią przedsiębiorcy, zarządcę sukcesyjnego może powołać, w ciągu dwóch miesięcy od dnia śmierci przedsiębiorcy:
- małżonek przedsiębiorcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku
- spadkobierca ustawowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek
- spadkobierca testamentowy przedsiębiorcy, który przyjął spadek
- zapisobierca windykacyjny, który przyjął zapis windykacyjny, jeżeli zgodnie z ogłoszonym testamentem przysługuje mu udział w przedsiębiorstwie w spadku.
Powołanie zarządcy po śmierci przedsiębiorcy i inne związane z tym oświadczenia należy złożyć przed notariuszem. Inaczej będą nieważne.
Ważnym obowiązkiem zarządcy sukcesyjnego jest sporządzenie i złożenie przed notariuszem inwentarza przedsiębiorstwa w spadku obejmującego:
- składniki przedsiębiorstwa w spadku, z podaniem ich wartości według stanu i cen z chwili śmierci przedsiębiorcy
- długi spadkowe związane z działalnością gospodarczą zmarłego przedsiębiorcy i ich wysokość według stanu z chwili śmierci przedsiębiorcy.
Obowiązek ten powinien zostać wykonany niezwłocznie po ustanowieniu zarządu sukcesyjnego, czyli po objęciu funkcji przez zarządcę sukcesyjnego.